با عنوان : مطالعه میزان تحمل ارقام و لاین های خالص سویا به بیماری پوسیدگی
در ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانید
و در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید این پایان نامه اقدام نمائید.
!–more–
دانشگاه آزاد اسلامي
واحد دامغان
دانشکده کشاورزی
پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد(M.Sc)
گرایش بیماری شناسی گیاهی
عنوان:
مطالعه میزان تحمل ارقام و لاین های خالص سویا به بیماری پوسیدگی ذغالی
استاد راهنما
دکتر سیاوش رعیت پناه
استاد مشاور
دکتر عبدالر ضا فروتن
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی گردد
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن می باشد هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود اما در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل می باشد)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………. 1
فصل اول : مقدمه
1-1- تاریخچه کشت سویا در ایران ………………………………………………………………………………….. 2
1-2- گیاه شناسی سویا …………………………………………………………………………………………………… 3
1-3- اهمیت غذایی سویا ………………………………………………………………………………………………. 4
1-4- مصارف و اقتصاد فرآورده های سویا………………………………………………………………………….. 4
1-5- بیماری های مهم سویا ……………………………………………………………………………………………. 5
1-5-1- بیماری پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه و ساقه سویا………………………………………………………… 5
1-5-2- بیماری مرگ گیاهچه ………………………………………………………………………………………….. 6
1-5-3- بیماری نماتدی سویا …………………………………………………………………………………………… 7
1-5-4- پوسیدگی ذغالی (Soybean Charcoal Rot):…………………………………………………….. 8
1-7- اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………….. 9
فصل دوم: مطالعه منابع
2-1- بیماری پوسیدگی ذغالی سویا………………………………………………………………………………….. 10
2-2- نشانه ها و زمان ظهور بیماری………………………………………………………………………………….. 11
2-3- پراکندگی جغرافیایی پوسیدگی ذغالی سویا در دنیا و ایران …………………………………………….. 12
2-4- اهمیت خسارت بیماری…………………………………………………………………………………………. 13
2-5- مراحل ارزیا بی و خسارت بیماری…………………………………………………………………………… 16
2-6- قارچ عامل بیماری………………………………………………………………………………………………… 18
| شما می توانید تکه های دیگری از این مطلب را در شماره بندی انتهای صفحه بخوانید |
2-6-1- ریخت شناسی ………………………………………………………………………………………………… 20
2-6-2- زیست شناسی ………………………………………………………………………………………………… 21
2-6-3- چرخه بیماری………………………………………………………………………………………………….. 24
2-6-4- مکانیزم آلودگی و بیماری زایی……………………………………………………………………………. 25
2-6-5- دامنه میزبانی فارچ……………………………………………………………………………………………. 26
2-6-5-1- دامنه میزبانی قارچ در ایران……………………………………………………………………………… 26
2-7- روش های کنترل بیماری………………………………………………………………………………………… 30
2-7-1- کنترل زراعی……………………………………………………………………………………………………. 30
2-7-1-1- تغذیه متعادل و مناسب…………………………………………………………………………………… 30
2-7-1-2- آبیاری مناسب……………………………………………………………………………………………… 30
2-7-1-3- غرقاب کردن خاک قبل از کشت………………………………………………………………………. 30
| شما می توانید مطالب مشابه این مطلب را با جستجو در همین سایت بخوانید |
2-7-1-4- تناوب زراعی با غیر میزبان………………………………………………………………………………. 30
2-7-1-5- حذف اندام های آلوده محصول بعد از برداشت…………………………………………………….. 30
2-7-1-6- تنظیم تاریخ کاشت و تراکم بوته ………………………………………………………………………. 31
2-7-1-7- بهره گیری از بذر سالم و عاری از عامل بیماری………………………………………………………… 31
2-8- کنترل شیمیایی…………………………………………………………………………………………………….. 31
2-9- کنترل بیولوژیک…………………………………………………………………………………………………… 32
2-10- مدیریت زراعی………………………………………………………………………………………………….. 34
2-10-1- تاثیر عملیات شخم زنی در تراکم جمعیت قارچ در خاک………………………………………….. 35
2 -10-2- به کار گیری ارقام مقاوم………………………………………………………………………………….. 35
2-11- انواع مقاومت…………………………………………………………………………………………………….. 35
2-11-1- مقاومت حقیقی………………………………………………………………………………………………. 36
2-11-2- مقاومت ظاهری……………………………………………………………………………………………… 36
2-11-3- مقاومت غیر میزبانی………………………………………………………………………………………… 37
فصل سوم :مواد و روش ها
3-1- روش پژوهش……………………………………………………………………………………………………….. 38
3-2 – تعیین میزان جمعیت اسکلروت های قارچ بیمارگر در محل آزمایش………………………………… 38
3-3- تعیین شرایط خاک محل آزمایش……………………………………………………………………………… 40
3-4- ژنوتیپ های مورد بهره گیری در ارزیابی نسبت به قارچ M .phaseolina…………………………… 40
3-5- ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های سویا نسبت به قارچ M .phaseolina………………………………. 43
3-6- تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………….. 43
فصل چهارم : نتایج
4-1- علائم بیماری پوسیدگی ذغالی ناشی از ماکروفومینا……………………………………………………….. 44
4-2- میزان جمعیت اسکلروت های قارچ بیمارگر در محل آزمایش…………………………………………. 45
4-3- شرایط خاک محل آزمایش……………………………………………………………………………………… 45
4-4- ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های سویا نسبت به قارچ M. phaseolina………………………………. 46
فصل پنجم:بحث
5-1- بحث………………………………………………………………………………………………………………… 54
5-2- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………….. 55
فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………. 56
چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………..
چکیده
بیماری پوسیدگی ذغالی سویا Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid در استان مازندران یکی از بیماری های مهم سویا محسوب میگردد. عامل بیماری قارچی خاکزی و بذرزاد بوده که از طریق جوانه زدن اسکلروت ها در داخل خاک و تماس با ریشه های سویا و کاشت بذور آلوده به قارچ عامل بیماری باعث بروز بیماری می گردد. محدودیت بهره گیری ازسموم شیمیایی در ضد عفونی بذر بعلت بهره گیری از باکتری ریزوبیوم و عدم کار آیی قارچ کش های رایج به صورت محلول پاشی، باعث شده می باشد که روش هایی نظیر بهره گیری از ارقام متحمل، تنظیم تاریخ ها و ردیف های کاشت به همراه سایر روشهای غیر شیمیایی در کنترل بیماری از اهمیت فراوانی برخوردار گردد. برای جلوگیری از مصرف بي رويه سموم شيميايي، کاهش هزینه های تولید و معرفی رقم متحمل به بیماری در استان مازندران، اين پژوهش با استفاد ازتعداد 64 رقم و لاین حاصل از آزمایشات مقایسه مقدماتی که از نظر عملکرد و سایر خصوصیات زراعی نسبت به سایر ارقام برتری نشان داده اند، انتخاب و تحت شرایط مزرعه ای در برابر بیماری پوسیدگی ذغالی مورد ارزیابی قرارگرفتند. این لاین ها در قالب طرح لاتين مربع با دو تکرار در ایستگاه تحقیقات زراعی بایعکلا در قطعه زميني آلوده به اسکلروتهای قارچ عامل بیماری و دارای سابقه کشت سویا به اجرا درآمد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که ارقام و لاین ها مورد مطالعه دارای واکنشهای متفاوت نسبت به قارچ عامل بیماری هستند. در لاین های شماره 12، 15، 18، 21، 32، 36، 40، 44 و 55 در هر دو تکرار پیشرفت بیماری به طرف ساقه نظاره نگردید. بیشترین میزان پیشرفت بیماری به ترتیب در لاینهای 6، 4، 1، 5، 2، 13، 27 و 14 نظاره گردید. در این آزمایش درصد بیماری با شمارش بوته های آلوده و سالم در لاین های مورد مطالعه تعیین گردید. تجزیه واریانس داده های حاصل از درصد بوتههای آلوده به بیماری پوسیدگی ذغالی نشان داد که بین ارقام و لاین های مورد مطالعه از نظر درصد بوته های آلوده اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد وجود داشت. لاینهای 10، 13، 5، 4، 6، 28 به ترتیب با 42/34، 95/26، 92/26، 61/25، 89/23 و 19 درصد دارای بیشترین درصد بوته های آلوده و لاین های 18، 32، 55، 47، 15، 40، 8 و 31 به ترتیب با 0، 0، 5/0، 7/0، 8/0، 04/1، 43/1 و 58/1 درصد دارای کمترین درصد بوتههای آلوده به بیماری پوسیدگی ذغالی سویا بودند.
واژه‌هاي كليدي: سویا، بیماری پوسیدگی ذغالی، M. phaseolina و لاین ها.
- مقدمه
- تاریخچه کشت سویا در ایران
در خصوص زراعت اين گياه در زمان‌هاي گذشته اطلا‌ع دقيقي در دست نيست. در گذشته اقدام‌هايي براي رواج سويا در ايران انجام شده كه تمام اين اقدام‌ها به دليل عادت نداشتن مردم به مصرف آن و در نتيجه نبودن بازار فروش، بي‌نتيجه مانده می باشد. در سال‌هاي 1310 و 1316، انواعي از سويا از چين به وسيله رئيس دانشكده كشاورزي وقت كرج به ايران آورده گردید و مورد آزمايش قرار گرفت. همچنين طي سال‌هاي 1318 و 1319 انواع مختلفي سويا از آلمان وارد كشور گردید و در بنگاه اصلاح نباتات كرج مورد آزمايش قرار گرفت. تمام اين آزمايش‌ها حاكي از عملكرد خوب توليد بود اما به دليل فقدان بازار، رواج و رونقي پيدا نكرد. در سال 1341، گروه صنعتي بهشهر مقداري بذر سويا را از ژاپن وارد كرد و پس از عقد قرارداد با زارعان براي بالا بردن سطح زير كشت و توسعه آن تلا‌ش كرد. زراعت سويا به عنوان دانه روغني از حدود سال 1342 با وارد كردن بذر آن به ايران در مناطقي مانند مازندران آغاز و متعاقب آن كشت سويا توسط شركت سهامي دانه‌هاي روغني در برخي ديگر از نقاط كشور معمول مي‌گردد. مهم‌ترين مناطق كشت سويا در كشور استان‌هاي مازندران، گلستان، لرستان، آذربايجان شرقي و دشت مغان می باشد. اين گياه زیرا از خانواده بقولا‌ت می باشد مي‌توان آن را به عنوان منبع ازت به مقصود تقويت خاك براي كشت بعدي بهره گیری كرد. همچنين به دليل مصارف متنوع دانه سويا افزايش توليد آن ضروري به نظر مي‌رسد. البته دانه سويا به گونه متوسط حاوي 18 درصد روغن و 44 درصد پروتيين می باشد كه مي‌تواند مهم‌ترين ماده اوليه صنايع روغن‌كشي و توليد فرآورده‌هاي پروتييني و خوراك دام باشد. توليد سويا در سال 1357 به اوج خود طي سال‌هاي 1355 تا 1365 مي‌رسد كه اين افزايش ناشي از گسترش سطح زير كشت بدون در نظر داشتن افزايش بازدهي در سطح بوده می باشد. در سال‌هاي بعد به رغم وجود تضمين مؤثر براي كشت، ميزان برداشت سويا به گونه شديد كاهش يافت به گونه‌اي كه در سال‌هاي 1363 و 1364 توليد به نصف ميزان برداشت شده در سال 1357 رسید. البته با در نظر داشتن اهميتي كه در سال‌هاي اخير به دانه‌هاي روغني داده شده، وضعيت سويا در ايران نيز از لحاظ كشت و تحقيقات در زمينه كشت آن، رو به توسعه بوده می باشد، به طوري كه در سال 1371 در اراضي مستعد مازندران 41920 هكتار زير كشت دانه‌هاي روغني رفت كه از اين مقدار 36924 هكتار آن مخصوص كشت سويا و ميزان محصول آن 117 هزار تن بود كه نشان دهنده افزايش قابل توجه نسبت به سال‌هاي قبل به خصوص در عملكرد می باشد.
1-2- گیاه شناسی سویا
این گیاه در فارسی با نام های متفاوتی ازجمله، سوژا، سویا، لوبیا روغنی، لوبیا چینی، نخود فرنگی چینی و لوبیا منچوری مشهوراست. نام علمی (Glycine max L) و از تيره نخود (Fabaceae) میباشدکه آنرا به انگلیسی soybeanمی نامند. سويا گياهي می باشد ازخانواده Papilionaceae، يكساله و خودگشن كه مقام نخست در تأمين روغن گياهي در جهان را دارا می باشد .اين گياه بومي آسيا بخصوص منطقه منچوري، چين و ژاپن می باشد كه درحدود 1100 سال قبل ازميلاد اهلي شده و بوسيله اصلاح طبيعي و مصنوعي به شكل امروزي درآمده می باشد. گیاه یکساله که در بهار بعنوان کشت اول و در تابستان بعنوان کشت دوم کاشته میگردد .(Sinclair and Backman, 1986) سویا دارای ریشه اصلی عمیقی بوده که میتواند تا 150 سانتیمتری خاک نیز نفوذ نماید. در سویا علاوه بر ریشه اصلی، ریشه فرعی به صورت حجمی نیز هست که در صورت مساعد بودن شرایط و وجود باکتریهای همزیست سویا، ازت موجود در هوا را، در گرههای ریشه سویا تثبیت مینماید. سویا گیاهی روز کوتاه می باشد. رنگ گلهای آن متنوع میباشد سفید، بنفش (مانند صورتی) وگل آذین آن، خوشه ای و دانه های آن کلیوی یاگرد میباشند. سویا در دمای 8 تا 10 درجهی سانتی-گرادجوانه میزند، سویا گیاهی می باشد خودگشن و میزان دگر گشنی در آن کمتراز 5 درصد گزارش شده می باشد. لذا میتوان از بذور برداشت شده برای کشت سالهای بعد بهره گیری نمود. گلدهی سویا با روزهای کوتاه تحریک میگردد. وزن هزار دانه در سویا بین 80 تا 450 گرم متغیراست. اما در ارقام زراعی متداول وزن هزار دانه، بین120 تا 230 گرم میباشد. دانه که بازده اقتصادی سویا می باشد حدود 47 درصد وزن اصلی گیاه را در زمان رسیدن تشکیل میدهد.
سويا مهم‌ترين گياه خانواده بقولا‌ت در توسعه تمدن‌هاي چين، كره و ژاپن بوده می باشد. در آغاز سويا براي توليد روغن كشت گردید. از گياه سويا مي‌توان به عنوان مرتع، علوفه خشك، كود سبز يا علوفه تازه بهره گیری كرد .دانه‌هاي سويا ارزش غذايي زيادي دارند و در صنايع غذايي زيادي از آن بهره گیری مي‌گردد. از بخش‌هاي مختلف دانه، از روغن آن در ساخت محصول صنعتي بهره برداري مي‌گردد كه كنجاله سويا